Công nghệ dịch thuật tự động là các hệ thống và công cụ sử dụng trí tuệ nhân tạo để tự động dịch từ một ngôn ngữ sang một ngôn ngữ khác mà không cần sự can thiệp của con người. Công nghệ này thường dựa trên các mô hình máy học và học sâu để hiểu và dịch ngôn ngữ.
Công nghệ dịch thuật tự động đang phát triển rất nhanh với việc sử dụng các phương pháp và thuật toán ngày càng tiên tiến. Các công cụ dịch như Google Translate, Microsoft Translator và Deep Learning đã có những cải tiến đáng kể trong việc dịch chính xác và tự nhiên.
Khái Niệm về Dịch Thuật Tự Động
Công nghệ dịch thuật tự động hay còn gọi là dịch máy là sự kết hợp giữa ngôn ngữ, dịch thuật và khoa học máy tính. Nó có chức năng dịch một ngôn ngữ nguồn sang một hoặc nhiều ngôn ngữ đích một cách tự động mà không cần sự can thiệp của con người.
Quá trình dịch tự động thường bao gồm hai bước chính. Đầu tiên là xác định nghĩa phù hợp của từ và ranh giới từ. Điều này có thể khó khăn vì có nhiều từ đồng âm (có cùng chữ viết nhưng ý nghĩa khác nhau), đặc biệt là trong các ngôn ngữ như tiếng Việt. Do đó công nghệ này cần phân tích ngữ cảnh để chọn từ ngữ phù hợp.
Sau đó công cụ dịch máy phải sắp xếp từ ngữ để tạo ra câu hoàn chỉnh. Mức độ khác biệt về cấu trúc giữa hai ngôn ngữ càng cao thì quá trình này càng phức tạp. Ví dụ việc dịch giữa tiếng Anh và tiếng Pháp có thể đơn giản hơn so với giữa tiếng Pháp và tiếng Trung.
Tuy nhiên mặc dù công nghệ dịch máy ngày càng tiến bộ, nó vẫn còn hạn chế trong việc hiểu và chuyển đổi một số ngữ cảnh phức tạp và ngôn ngữ đặc biệt. Điều này làm cho vai trò của dịch giả vẫn cần thiết và không thể bị thay thế hoàn toàn bởi công nghệ.
Dịch Thuật Tự Động: Sự Phát Triển Chóng Mặt và Tiềm Năng Vượt Bậc
Công nghệ dịch thuật máy xuất hiện từ những năm 1930 với vai trò là một bộ từ điển song ngữ có khả năng tra từ tự động bằng các băng giấy. Tuy nhiên từ đó đến nay công nghệ dịch thuật đã phát triển mạnh mẽ và vượt xa sự tưởng tượng của chúng ta. Sự thông minh và chính xác của các công cụ này đã được đánh giá đạt đến mức độ tương đương với con người.
Google Translate là một ví dụ điển hình đã đạt đến đỉnh cao của sự phát triển này. Với công nghệ Deep Learning, Google Translate được biết đến là công cụ dịch nhanh và chính xác nhất hiện nay. Nó hỗ trợ dịch văn bản, giọng nói, hình ảnh, trang web và video trong thời gian thực cho hơn 100 ngôn ngữ trên toàn cầu, phục vụ hàng trăm triệu người mỗi ngày. Đến năm 2018 Google Translate đã dịch hơn 100 tỷ từ mỗi ngày.
Google Translate dựa trên nguyên lý dịch máy thống kê không đi sâu vào ngữ pháp phức tạp mà thay vào đó sử dụng phương pháp “thống kê kiến thức”. Cụ thể nó sử dụng hàng tỉ văn bản đã được dịch bởi con người và thực hiện các phân tích để tìm ra sự tương đồng với yêu cầu của người dùng sau đó trả về kết quả. Với việc ngày càng nạp thêm nhiều văn bản và ngữ cảnh phong phú, chất lượng dịch thuật cũng được cải thiện theo thời gian.
Năng Lực Con Người và Công Nghệ: Ai Chiếm Ưu Thế Trong Lĩnh Vực Công Nghệ Dịch Thuật?
Mặc dù công nghệ dịch thuật máy đã có những tiến bộ đáng kể và được đánh giá cao về khả năng dịch, nhưng vẫn tồn tại những hạn chế đối với các loại văn bản phức tạp và không tuân theo quy chuẩn ngôn ngữ cụ thể.
Ví dụ trong truyện “Dế mèn phiêu lưu ký” Google Translate đã dịch sai hoàn toàn một số câu văn làm mất đi ý nghĩa và cảm xúc mà tác giả muốn truyền đạt. Điều này cho thấy rằng dù có sự tiến bộ, công nghệ dịch máy vẫn còn kém hiểu biết và cảm nhận so với con người.
Trong tương lai việc cải thiện và phát triển công nghệ dịch máy là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên vẫn còn một khoảng cách lớn để vượt qua trước khi công nghệ dịch máy có thể hoàn toàn thay thế vai trò của con người trong lĩnh vực dịch thuật. Đặc biệt là trong việc dịch các văn bản mang tính sáng tạo và ngôn ngữ không tuân theo quy chuẩn, sự nhạy cảm và sáng tạo của con người vẫn không thể bị thay thế.
Vì vậy trong tương lai dù công nghệ dịch máy có tiến xa hơn nữa, vai trò và giá trị của dịch giả vẫn sẽ được đánh giá cao, đặc biệt là trong việc hiểu biết sâu rộng về ngôn ngữ và văn hóa cũng như khả năng sáng tạo và cảm nhận sâu sắc.
Tương Lai của Ngành Dịch Thuật: Ai Sẽ Kiểm Soát?
Công nghệ dịch thuật tự động đang phát triển chóng mặt. Do đó, chúng ta hoàn toàn có căn cứ để đặt câu hỏi: Liệu rằng trong tương lai, các biên, phiên dịch viên sẽ bị thất nghiệp? Bị máy móc cướp đi cơ hội việc làm?
Khả năng này là chuyện không phải không thể. Nhưng câu trả lời chính xác cho vấn đề này thì vẫn còn nằm ở tương lai. Tuy nhiên, chúng ta có thể khẳng định rằng con người mới là hạt nhân của sự sáng tạo. Con người sáng tạo ra trí tuệ, phát triển trí tuệ và quản lý trí tuệ đó. Cho nên vai trò của con người trong ngành dịch thuật sẽ không thể mất đi.
Đặc biệt, chúng ta cũng không nên kỳ vọng về 1 công cụ dịch hoàn hảo, chính xác đến 100%. Bởi điều đó ngay cả con người (những người tạo nên máy móc) cũng không thể làm được. Đơn giản vì giữa các ngôn ngữ khác nhau vốn ẩn chứa rất nhiều những sự khác biệt. Chúng được tạo nên bởi văn hoá, phong tục, con người,… mà không bao giờ có thể dung hòa làm một được.
——————————————————–
Về ViettinBPO
NHÀ CUNG CẤP GIẢI PHÁP NGÔN NGỮ & BPO OUTSOURCING HÀNG ĐẦU VIỆT NAM
